İnternet ortaya çıktığı günden bu yana büyük oranda gelişti. İnternet Aktarımlı Sohbetten (IRC) sosyal medyaya kadar insan etkileşimlerinin başlıca öğelerinden biri haline geldi ve hala da gelişmeye devam ediyor.
Bu yazımızda ise “Reklam Ajansı Ankara” olarak geleceğe ve günlük yaşantılarımıza dokunabilecek olan yapay zeka, büyük veri, makine öğrenmesi gibi konulardan bahsedeceğiz.
Web 3.0, büyük oranda makine öğrenimi ve yapay zekâ üzerine dayanan yeni nesil internet teknolojisidir. Verinin ve algoritmanın makine temelli şekilde değerlendirilmesi üzerine odaklanan daha açık, bağlantılı ve akıllı web siteleri ve web uygulamaları yaratmayı amaçlar.
Web 3.0, yapay zekanın ve makine öğrenimi tekniklerinin kullanımıyla ortaya çıkan ve ana amacı kullanıcıya hitap etmek olak ve daha fazla kişiselleştirilmiş bilgiyi daha hızlı şekilde sunmayı amaçlar. Bunu yapmak da daha akıllı arama algoritmalarının kullanımıyla ve büyük veri uygulama analitiklerinin geliştirilmesiyle mümkün olabilir.
Mevcut web siteleri tipik olarak statik verilere yahut forumlar ve toplumsal medya gibi kullanıcı kaynaklı içeriklere sahiptir. Bu durumda veri daha geniş bir kitleye yayınlanabilse de, kişisel ihtiyaçlara yönelik olarak değiştirilemez. Bir web sayfasında bulunan bilginin gerçek dünyada insan iletişimine benzer şekilde her bir kullanıcıya özel olarak düzenlenebilmesi ve gelişmesi gerekir.
World Wide Web’in yani internetin yaratıcısı olan Tim Berners-Lee bu Semantik Web fikrini 1999 yılında açıklamıştır:
Web üzerindeki tüm veriyi (sorgu, gözlem, içerik, bağlantılar ve bilgisayarlarla insanlar arasındaki işlemler) analiz edebilme becerisine sahip olmasını hayal ediyorum. Bunu mümkün kılacak bir “Semantik Web” henüz yaratılmadı fakat yaratıldığında alım satımda, bürokraside ve günlük yaşantılarımızda devamlı kullanılan mekanizmalar, makinelerin birbirleriyle konuşmaları vasıtasıyla yönetim edilecek.
Web 3.0’da çok büyük oranda bilgi internet sayfaları ve uygulamaları tarafınca kullanılabilir olacak ve bu bilgiyi bireysel kullanıcıya anlamlı gelecek şekilde idrak edebilecek ve kullanabilecekler.
İnternetin Evriminin Kısa Tarihi
Web siteleri ve web uygulamaları geçtiğimiz yıllarda büyük oranda değişim gösterdi. Statik sitelerden kullananların etkileşim kurabileceği ve değiştirebileceği veri kaynaklı siteler haline geldiler.
Web 1.0
İlk olarak keşfedilen internet şu an Web 1.0 olarak bilinen bilişim kavramına dayanır. Bu kavram 1999 yılında yazar ve web tasarımcısı Darci DiNucci tarafınca Web 1.0 ile Web 2.0’ı birbirinden ayırırken ortaya atıldı. 1990’ların başlarında internet sayfaları yalnızca bilgiyi görüntüleme becerisine dayalı olan statik HTML sayfaları kullanılarak inşa ediliyordu ve kullananların veriyi değiştirmesi mümkün değildi.
Web 2.0
Bu yaklaşım 1990’ların sonlarında daha interaktif bir netin şekillenmesiyle bu yönde değişmeye başladı. Web 2.0 ile kullanıcılar database, server taraflı süreçlerin, formların ve sosyal medyanın kullanımı aracılığıyla web siteleriyle daha çok etkileşim kurabilmeye başladı.
Böylece statikten daha dinamik bir web’e doğru değişim başladı. Reklam Ajansı Ankara olarak bizler de Web 2.0, kullanıcı kaynaklı içeriğe ve farklı siteler ile uygulamalar içinde karşılıklı çalışabilirliğe daha fazla önem veriyoruz. Web 2.0’da gözlem-inceleme daha arka planda katılım ise daha ön plandaydı. 2000’lerin ortasında neredeyse tüm web siteleri Web 2.0’a geçiş yaptı.
İnternet’in Geleceği
İnternetin evveliyatına baktığımızda semantik anlamda daha parlak zeka bir web’in evrimi mantıklı geliyor. Veri ilk başlarda kullanıcılara statik olarak sunuluyordu. Daha sonrasında kullanıcılar bu veriyle dinamik bir şekilde etkileşim kurabilmeye ve bu verileri düzenlemeye başladı. Artık bu verinin tamamı kullanıcı deneyimini geliştirmek ve Web’i daha kişiselleştirilmiş ve daha kullanışlı hale getirmek için algoritmalar ve yapay zekalar tarafından kullanılacak.
Web 3.0 tam olarak tanımlanmış olmasa da, blockchain, açık kaynak yazılım, sanal gerçeklik, Nesnelerin İnterneti (IoT) ve benzer eşler arası (P2P) teknolojiyi ileriye taşıyabilir.
Şu anda bir çok uygulama yalnızca tek bir işletim sistemi üzerinde çalışabiliyor. Web 3.0 uygulamaların sunuculardan ve fiziksellikten daha bağımsız hale gelmesine yardımcı olabilir. Diğer bir söylem ile uygulamalar ek geliştirme masrafı olmadan çok farklı türlerde donanım ve yazılım üzerinde çalışır hale gelebilir.
Web 3.0 interneti daha ucu açık ve merkezi olmayan bir düzene sokmayı amaçlar. Mevcut çerçeve dahilinde kullanıcılar sistemlerinden geçen bilgileri incelemek için ağ sunucularına ve hücresel sunuculara ihtiyaç duyar. Dağıtılmış veri teknolojilerinin gelişmesiyle bu durum yakında değişebilir ve kullanıcılar kendi verilerinin mülkiyetini kendi ellerine alabilir ve buna ek olarak geliştirebilirler.
Web 3.0’ı Üstün ve Önemli Kılan Ne?
-Merkezi denetim noktası olmaması: Aracılar denklemden çıktığı için kullanıcı verisi aracılar tarafından kontrol edilemez. Bu da devletlerin ya da şirketlerin uygulayabileceği sıkıdüzen riskini ve Hizmet Reddi (DoS) ataklarının tesirini azaltır.
-Artan data bağlantısallığı: Daha fazla ürün internete bağlandıkça, daha büyük veri setleri analiz edilmek üzere daha çok veriyi algoritmalara sunmaya başlar. Böylece algoritmalar bireysel kullananların özel gereksinimlerine hitap eden daha doğru bilgileri ortaya çıkarabilir.
-Daha verimli görüntüleme: Eskiden arama sağlayıcı tarayıcılar ile en iyi sonuçları bulabilmek oldukça zor ve karmaşıktı. Fakat yıllar içinde bu arama motorlarının bağlamına ve meta verilere dayanarak yapay zeka ile semantik olarak daha alakalı sonuçlar getirme becerisi arttı. Böylece herhangi birinin oldukça basit bir şekilde aradığı bilgiye ulaşmasını mümkün kılan daha rahat bir web görüntüleme deneyimi yaratıldı.
-Web 2.0 aynı zamanda toplumsal işaretleme sistemlerini de getirdi fakat bunlar manipüle edilebilir. Daha akıllı algoritmalarla, manipüle edilmiş sonuçlar yapay zeka ile filtrelenebilir.
-Daha başarılı reklamlar ve pazarlama: Hiçbir insan oğlu online platformlarda reklam yağmuruna tutulmaktan hazzetmez. Eğer reklamlar kişinin ilgi alanlarına ve ihtiyaçlarına hitap ediyorsa, rahatsızlık vermek yerine o insana faydalı olabilir. Web 3.0 daha parlak zeka, yapay zeka sistemlerini kullanarak reklamcılığı geliştirmeyi ve tüketici verisine dayanarak belirli kitleleri hedef almayı amaçlar.
-Daha iyi satın alma desteği: Konu web siteleri ve web uygulamaları olduğunda, daha iyi bir kullanıcı deneyimi için müşteri hizmetleri kilit bir noktadadır. Fakat masrafları çok yüksek olduğu için başarı gösteren birçok web hizmeti alan kişi hizmeti operasyonlarını benzer derecede ölçeklendirmeyi başaramaz. Aynı anda birden fazla müşteriyle iletişim kurabilen daha parlak yapay zeka sohbet motorlarının kullanımıyla kullanıcılar destek birimleriyle etkileşim kurarken daha iyi bir deneyim yaşayabilir.
Toparlama
İnternetin evrimi uzun bir yol kat etti ve şüphesiz gelecekte de birçok değişiklik ve gelişme ile insanlık geleceğine yön verecektir.
Kullanılabilir verinin, web sitelerinin ve uygulamaların büyük oranda artışı web’i dünyanın her yerinden artan kullanıcı sayısı için önemli ölçüde daha iyi bir deneyim sunacak hale getirme potansiyeli barındırıyor.
Hemen hemen Web 3.0 için net bir tarif yaratılmamış olsa da, diğer teknolojik alanlardaki inovasyonlar yardımıyla değişim hali hazırda başladı. Web 3.0 ile Nesnelerin İnterneti (IoT), Yazılım Firmaları, Yapay Zeka Yazılımları, Bulut Bilişim ve Büyük Veri gibi bir çok alan hayatımızın merkezinde olabilir ve gündelik yaşantımızı kolaylaştırabilir.
